Mensen met een visuele beperking die onder de Participatiewet vallen, kunnen straks voor technische werkaanpassingen niet langer terecht bij hun gemeente. Vanaf 2024 kloppen zij voor beoordelingen en verstrekkingen, zoals een brailleleesbril of een voorleeshulp, namelijk aan bij UWV. Dit staat in een wetsvoorstel dat minister Schouten onlangs aan de Tweede Kamer aanbood.
Overheveling van gemeente naar UWV
Het aandeel van blinden en (zeer) slechtzienden met betaald werk is de laatste jaren gedaald tot onder de 30%. Ook bij jongeren met een visuele beperking die jaarlijks van school komen, lukt het in 30% van de gevallen om betaald werk te vinden.
De gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor het toekennen van bepaalde voorzieningen voor visueel beperkten. Maar per gemeente komt zo’n aanvraag slechts af en toe voor, waardoor daar geen expertise is opgebouwd. Daarom roept de Tweede Kamer op om het beleid te wijzigen en de deskundigheid te concentreren bij UWV.
Loket auditief beperkten al bij UWV
Om diezelfde reden is het loket voor auditief beperkten al sinds medio 2019 overgeheveld van de gemeente naar UWV. Vanwege de Wet centraliseren tolkvoorzieningen verstrekt UWV voorzieningen voor het werk- én leefdomein aan doven en slechthorenden. Daarin zit een verschil met visueel beperkten. Zij blijven voor technische ondersteuning in het leefdomein (zoals optische, navigatie- en leeshulpmiddelen of een geleidehond) namelijk aangewezen op de Zorgverzekeringswet en de WMO.
Betere uitvoeringspraktijk
Kort nadat de Participatiewet werd ingevoerd is er via enkele regionale pilots Zichtbaar in werk bekeken hoe gemeenten expertise in het begeleiden naar werk van – vooral jonge – blinden en slechtzienden konden borgen. Daaruit kwam de aanbeveling om rond werkaanpassingen de deskundigheid te centraliseren.
Het wetsvoorstel gaat daar nu in voorzien. UWV stelt in samenspraak met de visueel beperkte welke werkaanpassing in de concrete situatie nodig is.
De jobcoachondersteuning wordt niet overgeheveld naar UWV. Dat is namelijk geen technische voorziening. Bovendien beschikken gemeenten en sociaal ontwikkelbedrijven al over de expertise om hierin maatwerk te leveren.
Financiering
Net als bij de tolkvoorzieningen verloopt de overheveling budgettair neutraal. Het bedrag dat nodig is voor de werkvoorzieningen en uitvoeringskosten wordt daarmee overgeheveld van het Gemeentefonds naar de Begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Bundeling van kennis
Mensen met een visuele beperking ervaren veel drempels om aan het werk te komen en te blijven. Technische ondersteuning is voor hen vaak onmisbaar. Cedris vindt het dan ook belangrijk dat ze daaraan gericht en soepel worden geholpen. Op die manier blijven ze op de arbeidsmarkt functioneren. Omdat het gaat om specifieke behoeften is bundeling van kennis van belang. Door hiervoor één loket in te richten komt inclusief werken voor alle (aankomende) medewerkers met een visuele beperking weer een stukje dichterbij.